Tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất từ trồng cây lâu năm sang đất ở

Tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở là một trong những nghĩa vụ tài chính quan trọng của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai. Vấn đề này không chỉ liên quan trực tiếp đến quyền lợi của hộ gia đình, cá nhân trong quá trình sử dụng đất mà còn phản ánh nguyên tắc quản lý chặt chẽ và sử dụng hợp lý quỹ đất của Nhà nước. Việc xác định chính xác mức thu tiền sử dụng đất, căn cứ pháp lý và thủ tục hành chính là yêu cầu cần thiết, giúp người dân bảo đảm tính hợp pháp của quá trình chuyển mục đích sử dụng, đồng thời hạn chế những rủi ro pháp lý phát sinh. Bài viết này sẽ phân tích một cách toàn diện các quy định hiện hành về tiền sử dụng đất năm 2025 khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở, nhằm cung cấp cơ sở tham khảo khoa học và thực tiễn cho người sử dụng đất.

1. Quy định pháp luật về chuyển mục đích sử dụng đất

Theo Luật Đất đai 2024, việc chuyển mục đích sử dụng đất được định nghĩa là việc người sử dụng đất thay đổi mục đích sử dụng đất đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất hoặc đã đăng ký mục đích ban đầu. Đặc biệt, việc chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp (trong đó có đất ở) phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Đất trồng cây lâu năm là một trong các loại đất thuộc nhóm đất nông nghiệp. Trong khi đó, đất ở là loại đất thuộc nhóm đất phi nông nghiệp, bao gồm đất ở tại nông thôn và đất ở tại đô thị.

2. Xác định tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở cho hộ gia đình, cá nhân

Theo Điều 8, khoản 1 của Nghị định 103/2024/NĐ-CP, nghĩa vụ tài chính dưới dạng tiền sử dụng đất khi hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở được xác định theo nguyên tắc bù trừ giá trị, tức là tính theo chênh lệch giữa tiền sử dụng đất của loại đất sau khi chuyển mục đích (đất ở) và tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất trước khi chuyển mục đích (đất trồng cây lâu năm) (nếu có).

Công thức tổng quát là:

Trong đó:

• Tiền sử dụng đất của loại đất sau khi chuyển mục đích (đất ở) được tính bằng cách lấy Diện tích đất tính tiền sử dụng đất nhân với Giá đất tính tiền sử dụng đất tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích. Giá đất này được xác định theo bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
• Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất trước khi chuyển mục đích (đất trồng cây lâu năm) sẽ được tính toán dựa trên nguồn gốc và hình thức sử dụng đất ban đầu, tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

3. Quy trình thực hiện nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất

Để thực hiện việc chuyển mục đích và xác định nghĩa vụ tài chính, hộ gia đình, cá nhân cần nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền. Theo quy định tại Nghị định 151/2025/NĐ-CP, hồ sơ này thường bao gồm:

+ Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất (Mẫu số 01),

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bản chính),

+ Các tờ khai thuế, giấy ủy quyền (nếu có) và các giấy tờ khác liên quan đến thửa đất.

Sau khi có quyết định cho phép chuyển mục đích, cơ quan thuế sẽ thông báo số tiền sử dụng đất phải nộp và người sử dụng đất có nghĩa vụ nộp tiền đầy đủ và đúng hạn.

Tóm lại, việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở cho hộ gia đình, cá nhân là một quá trình được quy định chặt chẽ về nghĩa vụ tài chính. Bản chất của khoản tiền này không phải là một hình phạt mà là việc bạn “mua” sự thay đổi về giá trị sử dụng của mảnh đất. Mảnh đất của bạn, khi từ chỉ dùng để canh tác trở thành nơi có thể xây dựng nhà ở, đã gia tăng giá trị đáng kể, và tiền sử dụng đất phải nộp chính là khoản bù đắp cho sự gia tăng giá trị này vào ngân sách nhà nước.

Luật Đất đai 2024 quy định thêm nhiều điểm mới giúp người dân có thể chuyển mục đích sử dụng sang đất thổ cư dễ dàng hơn trong năm 2025. Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2026 chi phí chuyển mục đích tăng lên đáng kể so với trước đây bởi có sự điều chỉnh bảng giá đất tại các tỉnh, thành. Trước những thay đổi đáng kể về chính sách, Luật Hùng Phúc khuyến nghị người dân nên khẩn trương hoàn thiện hồ sơ chuyển mục đích trước thời điểm 1/1/2026 để tránh phát sinh chi phí cao. Đối với những trường hợp gặp vướng mắc về hồ sơ, vui lòng liên hệ Hotline: 0979 80 1111 – 0984 62 4444 để được tư vấn, hỗ trợ pháp lý, đảm bảo tiến độ giải quyết trước khi bảng giá mới được áp dụng.

Mọi vướng mắc cần trợ giúp liên quan đến các thủ tục hành chính đất đai, tranh chấp đất đai, ... Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0984 62 4444 để được tư vấn chi tiết!